Σάββατο 18 Μαΐου 2013

Εικονική Πραγματικότητα: Μέσο Πρόληψης Ψυχικής Ασθένειας

Η εικονική πραγματικότητα με την ικανότητά της να παρακολουθεί τις ιατρικές και ψυχολογικές προϋποθέσεις του ασθενή δίνει την δυνατότητα  στήριξης και προώθησης της αποτελεσματικής υγειονομικής περίθαλψης Η εικονική πραγματικότητα με τους ειδικούς υπολογιστές χρησιμοποιείται  για τη θεραπεία ψυχικών διαταραχών της υγείας. Πρόκειται για μια έξυπνη εφαρμογή, η οποία εξακολουθεί να υποστηρίζεται από όλο και περισσότερες κλινικές με ποσοστά επιτυχίας πάνω από 90%. 

  Άγχος , Φοβίες, Μετατραυματικά Σοκ και Εικονική Πραγματικότητα
Ειδικότερα ,το άγχος π.χ. είναι ή μπορεί να είναι ένας παράγοντας που συμβάλλει σε πολλά όπως πόνοι στην πλάτη και  αϋπνία και χρόνια κόπωση. Μία από τις καλύτερες στρατηγικές για την αντιμετώπιση του στρες είναι η εκμάθηση πώς να χαλαρώσουν. Ωστόσο ,η χαλάρωση είναι δύσκολο να επιτευχθεί σε τυπικές καταστάσεις του πραγματικού κόσμου.
Στην εικονική πραγματικότητα η βέλτιστη απόδοση υπό αυτές τις συνθήκες απαιτεί τη διαχείριση των φυσιολογικών, ψυχολογικών και συναισθηματικών αντιδράσεων στα αγχωτικά ερεθίσματα. Κατά τη διάρκεια της εικονικής πραγματικότητας οι εμπειρίες που βιώνει ο ασθενής είναι ιδιαίτερα στρεσογενείς , ενώ βρίσκεται στο εικονικό περιβάλλον συνεχώς παρακολουθείται.


        Η επανειλημμένη έκθε
ση σε αγχωτικές καταστάσεις δίνει τη δυνατότητα      στο άτομο να απευαισθητοποιείται σταδιακά προς τα ερεθίσματα που μπορούν να αρχικά προκαλούν τέτοια ισχυρή φυσιολογική διέγερση και στη συνέχεια με την συνεχή έκθεση του το άτομο καταφέρνει ν απαλλαγεί σταδιακά.     Ειδικότερα, τον Απρίλιο του 1995 παρουσιάστηκε στο επιστημονικό περιοδικό (American J.of Psychiatry) μια θεραπεία σε πειραματικό στάδιο, η οποία ήταν βασισμένη στην εικονική πραγματικότητα (virtual reality , or artificial reality or virtual environment) και η οποία βοήθησε άτομα που έπασχαν από κάποια φοβία σε σύντομο χρονικό διάστημα (2 μήνες) να μειώσουν τον φόβο τους.Τελικά η έκφραση ότι ''πρέπει να ερχόμαστε αντιμέτωποι με τους φόβους μας ώστε να τους ξεπεράσουμε'', φαίνεται ότι ανταποκρίνεται στην αλήθεια, καθώς μια νέα και πολύ αποτελεσματική θεραπεία για την αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού και των φοβιών, είναι η εικονική πραγματικότητα.        Αυτή η μελέτη πιστεύεται ότι είναι η πρώτη που έλεγχε την χρήση εικονικής πραγματικότητας για θεραπείες διαταραχών συμπεριφοράς. Εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο υποφέρουν από φοβίες, η επίδραση των οποίων τα εμποδίζει στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Έτσι άνοιξε ο δρόμος για νέες δυνατότητες αντιμετώπισης των φοβιών ευρέου φάσματος, των οποίων η θεραπεία σήμερα βασίζεται κυρίως στην έκθεση σε πραγματικές καταστάσεις που δημιουργούν άγχος.       
                                                
 Τα αποτελέσματα ερευνών που έγιναν στην Ολλανδία έδειξαν ότι το 7,8% και το 10,4% του πληθυσμού υπέφερε από κοινωνική φοβία ή από κάποιο είδος φοβίας αντίστοιχα. Μέχρι σήμερα, η αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού και των φοβιών γινόταν με κλασικές μεθόδους, όπως η ψυχανάλυση και η  φαρμακοθεραπεία.      Τώρα πλέον αντιμετωπίζονται με εικονική πραγματικότητα , δηλαδή σε ένα περιβάλλον προσομοίωσης, που δημιουργείται με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή, το άτομο έρχεται αντιμέτωπο με αυτό που τον φοβίζει, δηλαδή σε ένα περιβάλλον προσομοίωσης  με απεικονίσεις σε πραγματικό χρόνοΗ μέθοδος αυτή, εφαρμόζεται με επιτυχία στην Αμερική και την Ολλανδία , όχι όμως στη χώρα μας , ενώ από μελέτη, που έγινε σε 150 ασθενείς, προέκυψε ότι το 76% προτίμησε τη θεραπεία μέσω εικονικής πραγματικότητας.

Οι κυριότερες φοβίες, που μπορούν μέχρι σήμερα να θεραπεύονται με εικονική πραγματικότητα είναι η κλειστοφοβία, η υψοφοβία, η αεροφοβία, η αραχνοφοβία, η κυνοφοβία, η κοινωνική φοβία, το μετατραυματικό στρες.Τελευταία αναπτύσσονται βάσεις δεδομένων για βροντοφοβία, καρχαριοφοβία ,θερμοφοβία , μικροβιοφοβία κλπ. 

Η βασική αρχή της θεραπείας αυτής, είναι η τοποθέτηση του ασθενούς, σε ένα εικονικό περιβάλλον που έχει σχέση με την ειδική φοβία π.χ. καμπίνα αεροπλάνου σε αεροφοβία, παρουσία σκύλου σε κυνοφοβία, παρουσία πλήθους σε κοινωνική φοβία κ.λ.π. και η σταδιακή επανέκθεσή του σε αυτή(in vivo), η μέσω της φαντασίας του σε ερεθίσματα που του προκαλούν φόβο, άγχος ή/και δυσφορία και τα οποία αποφεύγει και θέλει να απαλλαγεί μέχρις ότου να την ξεπεράσει. Ο θεραπευτής τοποθετεί μια στερεοσκοπική κάσκα (HDM) στην οθόνη της οποίας φαίνονται τρισδιάστατες εικόνες οι οποίες έχουν σχέση με το είδος της φοβίας που έχει το κάθε άτομο. Ανιχνεύεται η θέση του κεφαλιού  από ειδικούς αισθητήρες για να μπορεί να χειριστεί και να μετακινήσει αντικείμενα χρησιμοποιώντας τα ειδικά γάντια (data gloves). Συμμετέχει λοιπόν ενεργά μέσα στον τρισδιάστατο εικονικό κόσμο που παράγει το κομπιούτερ. Χρειάζονται περίπου 8 συνεδρίες 35-45 λεπτών, αλλά δεν είναι απίθανη η επίτευξη της θεραπείας  στα πρώτα 20 λεπτά. 
Η ενεργή συμμετοχή του ατόμου επιτυγχάνεται μέσω της άμεσης έκθεσης στη φοβία του, μέσω έκθεσης σε περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας ,δηλαδή προσομοίωσης που δημιουργείται με τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή. Δεδομένου ότι ο ασθενής γνωρίζει ότι βρίσκεται σε εικονικό περιβάλλον καθησυχάζει ευκολότερα τις φοβίες του. Ο θεραπευτής μπορεί να παρέμβει τροποποιώντας το περιβάλλον, πχ προσθέτοντας περισσότερες αράχνες, αυξάνοντας το ύψος, μικραίνοντας το χώρο κλπ ανάλογα με τη φοβία.
Η εικονική πραγματικότητα βοηθάει τα άτομα να ξεπεράσουν μετατραυματικά σοκ που ενδεχομένως έχουν περάσει. Έχει  συμβάλει σημαντικά στην εφαρμογή της ενισχυμένη θεραπεία έκθεσης στη θεραπεία του μετατραυματικού στρες (PTSD), ειδικά σε στρατιώτες που επέστρεφαν από το πόλεμο.
Με την προσέγγιση του άγχους σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον και συζητούν τα συναισθήματά τους, τόσο πριν όσο και μετά την έκθεση, που επλήγησαν μπορούν να αρχίσουν να εργαστούν προς ένα μέρος της αύξησης της ειρήνης και της σταθερότητα. 

Πριν τις VR τεχνολογίες, οι γιατροί και θεραπευτές αναγκάστηκαν να βρουν πιο δημιουργικές επιλογές για τη χρήση της VI στις συνεδρίες τους.Αυτό μπορεί να σημαίνει τη χρήση φωτογραφιών ή ακόμα και ακριβείς μνήμες που ο ασθενής αρνήθηκε να αναθεωρήσει. 
Τώρα, η εικονική πραγματικότητα που δημιουργούν τα σενάρια χρησιμοποιώντας την τελευταία λέξη σε βίντεο λογισμικό παιχνιδιού μπορεί να αναδημιουργήσει κυριολεκτικά σκηνές της μάχης.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου